|
Beynəlxalq Simpoziumu
“Türk xalqlarının musiqi alətləri”
16-17 dekabr 2010-cu il tarixində Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY Türk Mədəniyyəti Beynəlxalq Təşkilatı və Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi “Türk xalqlarının musiqi alətləri” Beynəlxalq Simpoziumunu keçirmişdir
ŞƏKİL QALEREYASI
Simpoziumun işinin əsas istiqamətləri
- Türk xalqlarının musiqi alətlərində ümumi və səciyyəvi xüsusiyyətlər
- Musiqi alətlərinin texnologiyası və akustikası
- Bəstəkarlıq yaradıcılığında ənənəvi musiqi alətləri
- Musiqi alətlərinin ikonoqrafiyası
- Türk xalqlarının musiqi alətlərinin kolleksiyaları
- Yeni yanaşmalar və qiymətləndirmələr
- İfaçılıq
- Yox olmuş alətlərin bərpası və mühafizəsi
- Etnoorqanologiya problemləri və pedaqogika
Simpoziumun proqramı
Açılış mərasimi
Çıxış etdilər:
- Əbülfəs Qarayev – Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Naziri
- Düsen Kaseinov – Türksoy Baş Katibi
- Alla Bayramova – Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin direktoru, simpoziumun katibi
Bölmə 1. Musiqi alətlərinin tarixi və təkamülü
Bölmə sədrləri : Səadət Abdullayeva (Azərbaycan), Raziyə Sultanova (İngiltərə), Rəna Məmmədova (Azərbaycan), Cennifer Post (ABŞ)
- Zemfira Səfərova, Azərbaycan.
Səfiəddin Urməvi risalələrində (XIII əsr) musiqi alətlərinin şərhi, bərpası və inkişafı haqqında
- Suraya Ağayeva, Azərbaycan.
Əbu Nəsr Fərabinin (IX-X əsrlər) və Əbdülqadir Marağainin (XIV-XV əsrlər) risalələrindəki türk musiqi alətləri və onların araşdırma metodları haqqında
- Genichi Tsuge, Yaponiya.
“Kənz əl-tuhaf” risaləsində (XIV əsr) mizmar və qanun musiqi alətlərinin təsviri və müasir uyğur alətləri baliman və qalun ilə müqayisəsi
- Gülnaz Abdullazadə, Azərbaycan.
əl- Fərabinin əsərlərində şahrud aləti
- Lalə Kazımova, Azərbaycan.
Dərviş Əlinin (XVII əsr) risaləsində musiqi alətləri
- Şehvar Beşiroğlu, Türkiyə.
Anadolu çənginin ənənəvilikdən müasirliyə qədər strukturu, forması və ifa texnikasının inkişafı
- Gökcen İlhami, Kanada.
Evliya Çələbinin (1611-1682) “Səyahətnamə” risaləsində XVII əsr musiqi alətlərinin təsviri və H.C.Farmerin (1882-1965) kitabı
- Covvani de Zorzi, İtaliya.
Osman neyi: musiqi və metafizika arasında
- Qennadi Makarov, Tatarıstan, RF.
Volqaboyu tatarlarının orta əsr musiqi ansamblları
- Oğuz Elbaş, Türkiyə.
Anadolunun qədim dövr musiqi alətləri
- Abbasqulu Nəcəfzadə, Azərbaycan.
Ə.Marağainin icad etdiyi əlvah aləti ksilofon tipli alətlərin sələfidir
- Ali Dağıstan, Türkiyə.
Anadolu bağlamasının inkişafında tarixi və siyasi amillərin rolu
Bölmə 2. Musiqi alətləri və ifaçılıq sənəti
Bölmə sədrləri : Fikret Karakaya (Türkiyə), Kamilə Dadaşzadə (Azərbaycan)
- Roza Amanova, Qırğızıstan.
Qırğızların ənənəvi mahnı sənətində musiqi alətinin rolu
- Sənubər Bağırova, Azərbaycan.
Azərbaycan muğamı: instrumental ansamblının prinsipləri
- Kubaquşev Ayrat, Rusiya.
Kuray alətində regional ifaçılıq ənənələri
- İlham Nəcəfov, Azərbaycan.
Azərbaycan musiqi ifaçılığında ney
- İradə Köçərli, Azərbaycan.
Aşıq sinkretizmində sazın rolu və yeri
Bölmə 3. Türk xalqlarının musiqi alətlərində ümumilik və özünəməxsusluq
Bölmə sədrləri : Gülnaz Abdullazadə (Azərbaycan), Oğuz Elbaş (Türkiyə), Fəttah Xalıqzadə (Azərbaycan), Şaxım Qulıyev (Türkmənistan)
- Rəna Məmmədova, Azərbaycan.
Musiqi türkşünaslığı və müasir alətşünaslıq
- Songül Karahasanoğlu, Türkiyə.
Müxtəlif musiqi sistemlərində ney, balaban və tütək alətlərinə müqayisəli orqanoloji baxış
- Tamila Cənizadə, Rusiya.
Türk udları və dartımlı qopuz aləti (tar musiqi alətinin tarixi sələflərinin axtarışında)
- Məcnun Kərim, Azərbaycan.
Orta əsrlərdə türk xalqlarının dartımlı musiqi alətləri: qopuz, tənbur, rübab, çoğur
- Raziyə Sultanova, İngiltərə.
Ozbək Dutarı və onun milli eyniyyəti Mərkəzi Asiyanın ənənəvi mədəniyyətində
- Səltənət Tağıyeva, Azərbaycan.
Türkdilli xalqların simli alətlərinin müqayisəli təhlil aspektləri
- Orzu Azimova, Özbəkistan.
Qaraqalpakların musiqi alətləri Mərkəzi Asiyanın tarixi-mədəni hadisələri kontekstində
- Saule Uteqaliyeva, Qazaxıstan.
Qazax domrası və türkdilli xalqların tipoloji qohum alətləri
- Seyran Qafarov, Azərbaycan.
Nay/ney : türklərin peşəkar musiqi ənənəvi nəfəsli aləti
- Ayxan Sarı, Türkiyə.
Asiyadan Anadoluya qədər ümumi mədəni coğrafiyada orkestr tembri haqqında
- Savaş Ekici, Türkiyə.
Orta Asiyadan Anadoluya qədər telli çalğıların tarixi inkişafı
- Gözde Colakoğlu, Türkiyə.
Kamança və kemençenin tarixi inkişafı və onların müxtəlif mədəniyyətlərdə olan fərqliliyi
- Aleksandr Cumayev, Özbəkistan.
Mərkəzi Asiyada etnik “ikidilli”və ya “coxdilli” ənənəvi musiqi alətləri (keçmişdə və hazırda)
- Lalə Fətullayeva, Azərbaycan.
Azərbaycan musiqi alətlərinin tarixi inkişafında türk etnogenetik əsasları haqqında
- Ali Tufekçi, Türkiyə.
Ney alətinin müxtəlif növləri və onun inkişaf tarixi
Bölmə 4. Musiqi alətləri ədəbiyyatda və təsviri incəsənətdə
Bölmə sədrləri : Şehvar Beşiroğlu (Türkiyə), Tamila Cənizadə (Rusiya)
- Fəttah Xalıqzadə, Azərbaycan.
“Kitabi Dədə Qorqud” dastanında musiqi alətləri
- Hakan Tatyüz, Türkiyə.
Karacaoğlan və sazı
- Yeganə Bayramlı, Azərbaycan.
Miniatür sənətinin musiqi mahiyyəti
- Şaxım Quliyev, Türkmənistan.
Qorqudun qopuzu məsələsinə dair
- Recep Uslu, Türkiyə.
Topkarı Sarayı Muzeyinin kitabxanasında saxlanılan musiqi alətləri təsvir edilən miniatürlərin (¹1793) yaranma tarixi haqqında
- Firudin Qurbansoy, Azərbaycan.
Məhəmməd Füzulinin “Həfti-cam” əsərində musiqi məsələləri
Bölmə 5. Türk xalqlarının musiqi alətləri kolleksiyaları
Bölmə sədrləri : Suraya Ağayeva (Azərbaycan), Covanni de Zorzi (İtaliya)
- Alla Bayramova, Azərbaycan.
Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin musiqi alətləri kolleksiyasının xüsusiyyətləri
- Azatgül Taşmatova, Özbəkistan.
Özbəkistan konservatoriyasının musiqi alətləri muzeyinin kataloqu
- Mivegozel Saparmuratova, Türkmənistan.
Türkmənistan ərazisində nəfəsli musiqi alətlərinin yayılması (son onilliklərdə arxeoloji qazıntılar materialları əsasında)
- Nina Mileşina, Rusiya.
Qlinka adına muzeyin (Moskva) türk musiqi alətləri kolleksiyası
Bölmə 6. Bəstəkarlıq yaradıcılığında ənənəvi musiqi alətləri
Bölmə sədrləri : Lalə Kazımova (Azərbaycan), Cəmilə Qurbanova (Türkmənistan)
- Ramiz Quliyev, Azərbaycan.
Müasir tar ifaçılığının dünya musiqi alətləri ailəsinə inteqrasiyası
- Cəmilə Həsənova, Azərbaycan.
Üzeyir Hacıbəylinin elmi yaradıcılığında tar alətinin səs düzümü və muğam yaranışı proseslərinin tədqiqi
- Təranə Əliyeva, Azərbaycan.
Azərbaycan bəstəkarlarının yaradıcılığında qanun aləti və tədris məsələləri
- Aida Hüseynova, Azərbaycan.
“İpək Yolu” layihəsində Azərbaycan xalq calğı alətlərinin təfsiri (ÜzeyirHacibəylinin “Leyli və Məcnun” operasının yeni versiyası timsalında)
- Zümrüd Dadaşzadə, Azərbaycan.
Xalq çalğı alətləri bəstəkar yaradıcılığında (çağdaş Azərbaycan musiqisi timsalında)
Bölmə 7. Musiqi alətlərinin texnologiyası və akustikası
Bölmə sədrləri : Genichi Tsuge (Yaponiya), Sənubər Bağırova (Azərbaycan)
- Məmmədəli Məmmədov, Azərbaycan.
“Milli musiqi alətlərinin təkmilləşdirilməsi və Milli musiqi alətlərinin sintezindən yaranan musiqi alətləri”
- Cennifer Post, ABŞ.
Ekologiya və Mərkəzi Asiyada musiqi alətlərinin hazırlanması
- Raqde Xalitov, Tatarıstan, RF.
Skripka tatarların ənənəvi musiqi aləti
Bölmə 8. Etnoorqanologiya problemləri və pedaqogika
Bölmə sədrləri : Zemfira Səfərova (Azərbaycan), Gennadi Makarov (Tatarıstan)
- Səadət Abdullayeva, Azərbaycan.
Azərbaycan alətşünaslığı: nailiyyətlər və perspektivlər
- Ahmet Turunc, Türkiyə.
Türkiyədə tar tədrisində görülən problemlər
- Vladimir Koşelev, Rusiya.
Zurna – surna: şərq musiqi alətinin rus xüsusiyyətləri haqqında mənbəşunaslıq qeydləri
Bölmə 9. Yox olmuş musiqi alətlərinin bərpası və yox olmaqda olanların qorunub saxlanması
Bölmə sədrləri : Roza Amanova (Qırğızıstan), İlham Nəcəfov (Azərbaycan)
- Kadır Verim, Türkiyə.
Iklik ve Eqit: Anadolu'nun yox olma riski altındakı simli musiqi alətləri
- Fikret Karakaya, Türkiyə.
Osmanlı dövrünün unudulmuş musiqi alətləri, onların bərpası və təkmilləşməsi
Bölmə 10. Yeni yanaşma və qiymətləndirmə
Bölmə sədrləri : Songül Karahasanoğlu (Türkiyə), Məcnun Kərim (Azərbaycan)
- Kamilə Dadaşzadə, Azərbaycan.
Saz pərdələrinin adlarının semantik yozumuna dair
- İmina Əliyeva, Azərbaycan.
Ənənəvi Azərbaycan musiqisinin not redaktorları və autentik not yazıları
- Cayır Kadır, Türkiyə.
Çankiri yaran meclisinde bağlamanin rolü
- Gültekin Şener, Türkiyə.
Türk rəqs təranələri və musiqi alətləri
- Şamil Hacıyev, Azərbaycan.
Tar, ud və çoğur musiqi alətlərinin səsdüzümlərinin araşdırılması
Simpoziumun mədəni proqramına aşağıdakılar daxildir:
Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin Qədim musiqi alətləri ansamblının çıxışı. Bədii rəhbər - Məcnun Kərim
IV Rostropoviç Beynəlxalq Musiqi Festivalı çərçivəsində simfonik konsert. Ü.Hacibəyli adına Dövlət Simfonik Orkestri, bədii rəhbər və dirijor – Rauf Abdullayev
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən verilən ziyafət.
Türksoy tərəfindən nəşr edilmiş böyük türkmən şairi Mahdumqulu Firakinin “Seçilmiş əsərləri” kitabının təqdimatı. Azərbaycan dilinə tərcümə edən - Ramiz Əsgər
Türksoyun baş katibi Düsen Kaseinov adından ziyafət
|
|
